MEVCUT TİCARİ ELEKTRONİK İLETİ ONAYLARININ İYS’YE AKTARIMI İÇİN SON TARİH: 01 ARALIK 2020 26 Kasım 2020

Ticari elektronik ileti nedir?

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (‘Kanun’)  ve Ticari İletişim Ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik (‘Yönetmelik’) uyarınca, ‘elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişiler’ olarak tanımlanan hizmet sağlayıcılar tarafından, telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler ticari elektronik ileti olarak adlandırılmaktadır.

Hizmet sağlayıcılar, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine göndereceği ticari elektronik iletiler için alıcılardan onay almak zorundadır.

İleti Yönetim Sistemi (‘İYS’) nedir?

İYS, ticari elektronik ileti onayı alınmasına, reddetme hakkının kullanılmasına ve şikâyet süreçlerinin yönetilmesine imkân tanıyan sistemdir. Buna göre ticari elektronik ileti göndermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler İYS’ye kaydolmak zorundadır ve İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemez. Dolasıyla İYS’ye kayıt olmadan ticari elektronik ileti göndermeye devam edebilmek mümkün olmayacaktır.

Ticari elektronik iletiler için onay nasıl alınır?

Ticari elektronik ileti gönderim onayı üç farklı şekilde alınabilir:

1. Fiziksel ortamda imzayla
2. Elektronik ortamda
3. İYS yoluyla

Fiziksel ortamda alınacak onayda,  alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi ve onayı veren alıcının imzası aranır.  Elektronik ortamda alınacak onayda ise, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi yer almalıdır. Bununla beraber fiziksel ortamda ve elektronik ortamda alınacak onaylar, 3 iş günü içinde İYS’ye kaydedilecektir. Aksi durumda,  İYS’ye kaydedilmeyen onaylar geçersiz kabul edilecektir.

Fiziksel ortamda alınacak onaydan farklı olarak elektronik olarak alınan onayda onayın alındığı bilgisi, reddetme imkânı da tanınmak suretiyle, alıcının elektronik iletişim adresine 24 saat içinde gönderilmek zorundadır.

Bununla beraber Yönetmelik’e göre, onay metninde olumlu irade beyanı önceden seçilmiş olarak yer alamaz. İYS yoluyla alınmayan onaylarda onayın alındığına ilişkin ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya aittir.

İYS yoluyla onay alınması, İYS’nin katma değerli hizmetler kapsamında sunacağı çağrı merkezi, kısa mesaj numarası ve kısa link aracılığıyla onay alma servisleri ile sağlanacaktır. İYS üzerinde alınacak olan onaylarda ise olumlu irade beyanı ve elektronik iletişim adresi yer alacak ve ispat yükümlülüğü İYS’ye ait olacaktır. Ancak bu yol İYS tarafından katma değerli olarak sağlanacak bir hizmet olup, İYS’nin bu onayı nasıl alacağı mevzuatta düzenlenmemiştir.

Ticari elektronik ileti göndererek onay alınabilir mi?

Yönetmelik’e göre alıcının elektronik iletişim adresine ticari elektronik ileti gönderilerek onay talebinde bulunulamaz. Dolayısıyla alıcıya elektronik posta veya kısa mesaj gönderilerek veya alıcı telefon ile aranarak onay talebinde bulunulamaz.

Onay alınmasının zorunlu olmadığı durumlar nelerdir?

1. Temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler,
2. Devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumları,
3. Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler,
4. Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler

için hizmet sağlayıcıların onay alma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Mevcut onayların İYS yüklenmesi gerekmekte midir?

İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemeyeceğinden mevcut onayların İYS’ye yüklenmesi gerekmektedir. Hizmet sağlayıcılar ellerinde bulunan bütün onayları 01 Aralık 2020 tarihine kadar İYS’ye aktarmakla yükümlüdür. Bununla beraber ilgili tarihe kadar yüklenen onaylar alıcılar tarafından 16 Ocak 2021 tarihine kadar kontrol edilecek olup, bu tarihin bitimiyle beraber alıcılar tarafından reddedilmeyen onaylar geçerli olacak ve gönderilen ticari elektronik iletiler onaylı kabul edilecektir. Mevcut onayların 01 Aralık 2020 tarihine kadar İYS’ye yüklenmemesi halinde ise, İYS’ye aktarılmayan onaylar geçersiz hale gelecek ve alıcılara ticari elektronik ileti gönderilmeyecektir.

Red bildirimleri İYS’ye bildirilecek midir?

Şu aşamada mevcut ret bildirimlerinin İYS’ye yüklenmesi gerekmemektedir.

Hizmet sağlayıcılar, alıcıların ret bildiriminde bulunabilmesi için ticari elektronik iletide erişilebilir iletişim adreslerine yer verme yükümlülüğü altındadır. Ticari elektronik ileti hangi iletişim kanalıyla gönderildiyse ret bildirimi de kolay ve ücretsiz bir şekilde olmak üzere aynı iletişim kanalıyla sağlanmalıdır. Ret bildirim imkânı, gönderilen her ticari elektronik iletide yer almalıdır.

Hizmet sağlayıcı, alıcının ticari elektronik iletiyi almayı reddettiğine ilişkin talebinin kendisine ulaşmasını müteakip 3 iş günü içinde alıcıya ticari elektronik ileti göndermeyi durdurur ve kendisine iletilen ret bildirimlerini 3 iş günü içinde İYS’ye bildirir.

Mevcut onayların İYS’ye yüklenme süreci nasıl işlemektedir?

Mevcut onaylar İYS ‘iys.org.tr’ üzerinden tek tek veya ‘.csv’ dosyalarıyla toplu halde veya ‘İYS API’ üzerinden ise teknik entegrasyon yoluyla aktarılmaktadır. Hizmet sağlayıcılar İYS’ye sadece onaylı elektronik iletişim adreslerini yüklemelidir.

İYS’ye aktarılacak olan onaylarda, iletişim adresi (telefon numarası veya e-posta adresi), izin tarihi, iletişim kanalı (arama/mesaj/e-posta), alıcı tipi (bireysel/tacir) ve izin kaynağı ('1 Mayıs 2015 öncesi', 'ıslak imzalı onay formu', 'web sitesi' vb.) verilerini içerecektir.

İYS’ye aktarım sürecinde, hizmet sağlayıcılar mevcut onayları ‘beyan’ usulü ile sisteme yüklemekte olup, İYS tarafından mevcut iletişim adreslerinin onaylı olduğunu belgeleyen belgelerin yüklenmesi aranmamaktadır. Ancak İYS’ye aktarılan geçmiş tarihli tüm onaylara dair ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıdadır.

Saklama süreleri nasıl düzenlenmiştir?

Yönetmelik’e göre hizmet sağlayıcı onay kayıtlarını, onayın geçerliliğinin sona erdiği tarihten, ticari elektronik iletilere ilişkin diğer kayıtları ise kayıt tarihinden itibaren 3 yıl süreyle saklamak zorundadır.

Bireysel-Tacir ayrımı nasıl yapılmaktadır?

Kanun uyarınca tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden onay alınması zorunluluğu bulunmamaktadır; ancak tacir ve esnafların reddetme hakkını kullanması halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemez. Bununla birlikte İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemeyeceğinden ticari elektronik ileti gönderiminden önce tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerinin İYS’ye yüklenmesi gerekmektedir. İYS’ye yapılan yüklemeleri beyan usulü olması sebebiyle yüklenen iletişim adresinin tacir veya esnafa ait olduğunun ispat yükümlülüğü de hizmet sağlayıcıdadır. Bununla beraber e-posta uzantıları da tacir ve bireysel ayrımına tutulmaktadır. Buna göre, (i) kurumsal uzantı içeren e-posta adreslerine onaysız olarak ticari elektronik ileti gönderilebilirken, (ii)  tacir veya esnafların gmail, hotmail, yahoo vb. uzantılı e-posta adreslerine onaysız olarak ticari elektronik ileti gönderilemez.

Denetim kim tarafından sağlanmaktadır ve yaptırımlar nelerdir?

Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler ve işlemler bakımından Ticaret Bakanlığı (‘Bakanlık’) hizmet sağlayıcıyı ve aracı hizmet sağlayıcıyı denetlemeye yetkilidir.  Yönetmelik ve Kanun’a aykırı hareket edilmesi halinde hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının sicile kayıtlı merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret İl Müdürlüğü Kanun’da düzenlenen idari para cezalarını verebilecektir ve bu idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

Son olarak, mevcut onayların İYS’ye yüklenmesine ve İYS’ye yüklenen onayların alıcı tarafından kontrol edilmesine ilişkin son tarihlerin, Bakanlık tarafından, hizmet sağlayıcıların niteliği ile ticari elektronik ileti onay sayılarının büyüklüğünü göz önünde bulundurarak 6 ay ertelenebileceğini belirtmek isteriz.